Branże, strefy, które wymagają systematycznej kontroli jakości i postępu związanego z realizacją projektów — to tutaj najczęściej wykorzystywana jest ewaluacja. Można ją również spotkać, w takich dziecinach jak: polityka, prawo, edukacja czy szkolnictwo wyższe. Czym jest ewaluacja, jaki jest jej cel i rodzaje?
Czym jest ewaluacja?
Ewaluacja co to jest? To proces, który pozwala na dokonywanie oceny wartości i cech danego projektu, polityki, jej planu i programu. Ma to związek z każdą fazą. Począwszy od planowania, realizacji, kończąc na analizie rezultatów, raportowaniu i wyciąganiu wniosków. Informacje, jakie dostarcza, ewaluacja muszą być rzetelne i przydatne, sprawiając, że wiedza ta może być wykorzystana podczas podejmowania decyzji. Proces ten zajmuje sporo czasu i wymaga poświęcenia odpowiedniej ilości środków. Natomiast koszt powinien być zgodny ze skalą programu, który podlega realizacji. Zasada efektywności jest również bardzo ważna. Dlatego ewaluację należy planować racjonalnie i oszczędnie.
Jaki jest cel ewaluacji?
Ewaluację przeprowadza się w zgodzie z kryteriami, które zostały wyznaczone na wstępie. Jej celem jest poprawienie jakości, usprawnienie działań i wprowadzenie zmian w projekcie, planie czy programie. Zmiany mogą być konieczne, ze względu na wpływ pewnych czynników, takich jak np. upływający czas, podmioty w programie i etap programu. Ewaluacja ma na celu pozyskanie wiedzy, która ma wpływ na podjęcie decyzji.
Inne cele ewaluacji
Celami ewaluacji, oprócz wyżej wymienionych są również:
- Przejrzystość działań, które są podejmowane podczas ewaluacji,
- pomoc w podjęciu decyzji,
- lepsza przejrzystość związana z działaniami,
- większa skuteczność i efektywność związana z programami czy projektami,
- sprecyzowanie, w jakim kierunku i w jakim celu podejmowane są działania,
- lepsza jakość wykonywanych usług,
- powiadamianie o nowych problemach,
- określanie czy jest zgodny z założeniami,
- większa odpowiedzialność związana z projektem lub programem.
Jakie są rodzaje ewaluacji?
Jest kilka rodzajów ewaluacji:
- Ex-ante – przeprowadza się ją jeszcze przed wprowadzeniem projektów albo programów. Dzięki niej można ocenić czy interwencja się sprawdza i, czy jest spójna. Służy również do diagnozy potrzeb i oczekiwań grupy docelowej.
- Ex-post – przeprowadza się ją po tym, gdy projekt lub program się zakończy. Pomaga ocenić czy cele zostały osiągnięte, sprawdza ich skuteczność i długofalowe efekty.
- Mid-term/on-going – przeprowadzana jest w połowie wdrażania interwencji i sprawdza jakie produkty i rezultaty zostały osiągnięte. Ocenia się jakość, która jest związana z realizacją projektu albo programu i cele poczynione podczas programowania.
Aby dokonać ewaluacji, należy ją dobrze zaplanować, aby czas i zasoby był jak najlepiej wykorzystane. Dzięki temu ewaluacja będzie wystarczająco efektywna. Im lepiej się ją zaplanuje, tym bardziej prawdopodobne jest, że zostanie przeprowadzona w sposób, który pomoże dostarczyć odpowiednich informacji, zgodnych z zainteresowaniami grypy docelowej.
